Suy thoái kinh tế là gì? Đó là sự sụt giảm hoạt động kinh tế nghiêm trọng kéo dài trong nhiều tháng hoặc nhiều năm.
Các cuộc khủng hoảng kinh tế tiêu biểu trong vòng 30 năm qua có thể kể đến là:
- Cuộc khủng hoảng tài chính châu Á 1997 – 1998.
- Cuộc đại suy thoái 2007 – 2009
- Suy thoái do Covid-19 vào năm 2020
Các chuyên gia thường tuyên bố tình trạng này khi nền kinh tế quốc gia có tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, doanh số bán lẻ và tổng sản phẩm nội địa (GDP) suy giảm. Quay về khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008, tăng trưởng GDP của Việt Nam luôn thấp hơn 7% và đi xuống theo từng năm. Đến năm 2018 và 2019 mới ghi nhận mức tăng trên 7%.
Chủ doanh nghiệp cần nhận biết các dấu hiệu cho thấy nền kinh tế đang bước vào hay thoát khỏi giai đoạn suy thoái nhằm có sự chuẩn bị. Sau đây là những dấu hiệu có thể xảy ra trong giai đoạn tới do tác động của suy thoái kinh tế đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN).
Dòng tiền giảm
Khi chính phủ đưa ra chính sách thắt chặt tiền tệ và sức tiêu dùng giảm, doanh số bán hàng và lợi nhuận của các doanh nghiệp cũng giảm theo.
Vì hoạt động kinh doanh chủ yếu dựa vào dòng tiền nên đây là tác động phổ biến nhất của suy thoái kinh tế đối với các DNVVN. Doanh nghiệp có thể tận dụng công nghệ để phát triển các chiến thuật tiếp thị tiên tiến với chi phí thấp, như các chiến dịch truyền thông xã hội hoặc thuê nhân viên làm đại sứ thương hiệu nhằm thu hút khách hàng. Theo thống kê, 68% người tiêu dùng tương tác với các thương hiệu và doanh nghiệp thông qua mạng xã hội.
Nhu cầu giảm
Trong giai đoạn suy thoái, khách hàng có sự thiếu thốn về tiền mặt khiến doanh số bán hàng giảm là một tác động phổ biến khác đến doanh nghiệp. Khách hàng có xu hướng sử dụng số tiền đang có để mua sắm nhu yếu phẩm và tích lũy cho quỹ dự phòng khẩn cấp. Sức mua giảm khiến các doanh nghiệp mất đi khách hàng, cuối cùng thì ảnh hưởng lên doanh thu và lợi nhuận.
Doanh nghiệp cần bắt đầu xem xét những biện pháp nhằm giảm thiểu sự sụt giảm về mặt doanh thu, đặc biệt là có chiến lược đảm bảo cơ sở tài chính vững chắc.
Hoạt động cắt giảm nhân lực
Chiến tranh, lạm phát hay chính sách tiền tệ quyết liệt từ chính phủ các nước trong năm 2022 khiến kinh tế toàn cầu đứng trước nguy cơ suy thoái. Ngành bán lẻ và bất động sản tại Việt Nam là những lĩnh vực chịu áp lực cắt giảm nhân sự nhiều nhất. Trong vòng 3 tháng cuối năm 2022, Thế Giới Di Động đã cắt giảm hơn 7.000 nhân viên (từ 80.231 xuống còn 73.202 nhân viên). Tập đoàn Đất Xanh (DXG) cũng là doanh nghiệp cắt giảm nhân sự mạnh tay. Tính đến cuối năm 2022, số lượng nhân viên của Đất Xanh Services còn 3.340 người – giảm hơn 45% so với thời điểm đầu năm.
Trong đại dịch, một vài doanh nghiệp bắt đầu tìm các giải pháp thay thế cho cắt giảm nhân sự bằng việc giảm giờ làm, chia sẻ khối lượng công việc và thắt chặt chính sách và quyền lợi đối với người đi làm. Các giải pháp này là cần thiết vì tinh thần của nhân viên có thể bị ảnh hưởng khi khối lượng công việc gia tăng trong khi tiền lương không đổi.
Hạn mức cho vay
Trong thời kỳ suy thoái kinh tế, không chỉ riêng khách hàng hay doanh nghiệp sẽ trở nên thận trọng hơn với chi tiêu, người cho vay cũng sẽ hạn chế mức vay nếu không có dòng tiền vững chắc. Lúc này, tài sản vốn có thể được sử dụng làm tài sản thế chấp, khiến các doanh nghiệp khó có được hạn mức tín dụng mong muốn.
Dựa trên các tác động của suy thoái đối với các DNVVN, các doanh nghiệp có quy mô nhỏ có nguy cơ gặp nhiều thử thách hơn. Nguyên nhân là vì các công ty nhỏ thường không có kỹ năng để chống chọi với việc doanh số giảm sút và bất ổn về kinh tế.
Trong khi đó, lãi suất cho vay tăng kèm với những điều kiện nghiêm ngặt nhằm thắt chặt hoạt động cho vay đến từ các tổ chức tín dụng truyền thống càng gây khó khăn cho các doanh nghiệp nhỏ vì có ít tiền mặt để tiếp tục kinh doanh do doanh thu giảm và khả năng tiếp cận vốn vay thấp.
Tuy nhiên, dù đang ở bất kỳ quy mô nào, các doanh nghiệp cần đánh giá và điều chỉnh chiến lược và kế hoạch mở rộng để thích nghi với suy thoái kinh tế. Hãy coi đây là cơ hội, bởi chỉ cần doanh nghiệp nào thành công vượt qua “cơn sóng” này thì doanh nghiệp đó sẽ giành được thị phần, bỏ lại các đối thủ phía sau và thành công rực rỡ hơn nữa trong giai đoạn phục hồi kinh tế.
Tài chính cho doanh nghiệp 
Trả lời